Pokrzywka: przyczyny, objawy, sposoby leczenia wysypki

Pokrzywka to rodzaj wysypki na ciele, który przypomina poparzenie pokrzywy. Często towarzyszy jej uporczywy świąd, który nasila nieprzyjemne objawy choroby. Co trzeba wiedzieć o pokrzywce?

Czym jest pokrzywka?

Pokrzywka to choroba skóry. Objawia się czerwoną bąbelkową wysypką, która przypomina poparzenie pokrzywy. Pojawia się ona na skutek przedostania się osocza z naczyń krwionośnych w inne partie skóry. Jest to reakcja alergiczna, która pojawia się nagle na skutek kontaktu z alergenem.

Pokrzywka mieć różne podłoże, m.in. alergię na pokarmy, uczulenie na słońce czy leki. Często towarzyszy jej nieprzyjemny świąd, zaczerwienienie skóry, w połowie przypadków obrzęk naczynioruchowy. Choroba najczęściej występuje u dzieci, młodych osób i kobiet w wieku w okresie menopauzy.

Jakie są objawy pokrzywki?

Pokrzywkę charakteryzuje nagłe wystąpienie wykwitów na skórze. Są one białe lub czerwone i mocno swędzą. Raczej nie występują pojedynczo, ale zajmują jakiś obszar skóry (mogą też zlewać się ze sobą, tworząc czerwone placki). Miejsce występowania pokrzywki może wskazywać na alergen, który ją spowodował (np. odsłonięte ramiona po kąpieli słonecznej sugerują pokrzywkę spowodowaną działaniem promieni słonecznych).

Pokrzywka pojawia się po kontakcie z alergenem, czasem od razu, a w innych przypadkach w ciągu kilku godzin. Zwykle mija samoistnie, ale w cięższych przypadkach trzeba wybrać się do pediatry/internisty lub do alergologa.

Przyczyny pokrzywki

Najczęstsze przyczyny pokrzywki to:

• alergia pokarmowa – najczęściej alergie wywołują jaja, orzechy, truskawki, cytrusy, ryby, ser, szpinak, truskawki. Pokarmy te wywołują w organizmie reakcję alergiczną albo powodują nadmierne wydzielanie histaminy w organizmie
• wysoko przetworzona żywność – np. sosy ze słoika, torebki zawierające barwniki czy substancje wzmacniające smak
• alergia na leki – niektóre leki przeciwzapalne (np. zawierające kwas acetylosalicylowy) oraz antybiotyki (np. penicylina) mogą wywoływać w organizmie reakcję alergiczną
• alergia kontaktowa – np. na kosmetyki, detergenty, środki do prania
• użądlenia – ugryzienia komarów, pająków, użądlenia os mogą wywoływać na skórze pokrzywkę
• uczulenie na słońce – pojawia się po nadmiernej eksploatacji skóry na słońce. Znika po kilku dniach
• bezpośredni kontakt z uczulającymi substancjami – np. z lateksem
• wysiłek fizyczny – czasem pod wpływem potu na skórze mogą pojawiać się zmiany przypominające pokrzywkę

Lista ta wciąż się powiększa. Żyjemy w coraz bardziej skażonym środowisku, w efekcie czego rośnie liczba osób zmagających się z chorobami skórnymi.

Czy z pokrzywką trzeba iść do lekarza?

Pokrzywka może mieć postać ostrą (pojawia się nagle i często ustępuje samoistnie), jak i przewlekłą. W pierwszym przypadku trzeba wyeliminować alergen, co nie zawsze jest proste. Jeśli jednak zmiany nie są mocno nasilone, wystarczy udać się do internisty, by się ich pozbyć. Dobrze jest również pić wapno, które łagodzi objawy alergii.

W drugim przypadku, gdy wysypka skórna trwa powyżej 6 tygodni i nie wiadomo, co ją wywołuje, potrzebna jest konsultacja z alergologiem. Lekarz przede wszystkim będzie próbował ustalić alergen. Czasem trzeba wykonać testy diagnostyczne, tzw. testy prowokacji, które polegają na stopniowym wprowadzaniu alergenu (np. jajek) i obserwowaniu, czy wystąpi reakcja alergiczna. W niektórych przypadkach zaleca się również przeprowadzenie testów eliminacji (np. odstawieniu jakiegoś pokarmu) i obserwowaniu, czy pokrzywka zniknie.

Diagnostyka pokrzywki

Aby pozbyć się pokrzywki, trzeba przeprowadzić diagnostykę. Oprócz testów prowokacji i eliminacji obejmuje ona również:

• testy punktowe – pomagają potwierdzić uczulenie na owady, pokarmy, alergie kontaktowe
• próby płatkowe – polegają na przyłożeniu do skóry bibułek, które są nasączone substancjami alergizującymi
• próby świetlne – stosuje się je przy podejrzeniu pokrzywki świetlnej
• próby wysiłkowe – pomagają sprawdzić, czy pokrzywkę wywołuje aktywność fizyczna
• próby prowokacyjne z lodem – stosuje się je przy zmianach skórnych wywoływanych niską temperaturą

Leczenie pokrzywki

Leczenie pokrzywki polega na łagodzeniu świądu (poleca się do smarowania dermokosmetyki, które nie wywołują podrażnień) i stosowaniu leków przeciwhistaminowych, które łagodzą objawy alergii. W cięższych przypadkach lekarze przepisują glikokortysterydy, które szybko pomagają pozbyć się wykwitów na skórze.

Domowe sposoby na pokrzywkę

Z domowych sposobów na leczenie pokrzywki poleca się:

• picie wapna
• okłady z kefiru
• okłady z maślanki
• kąpiele w krochmalu (woda z dodatkiem mąki ziemniaczanej)

Bardzo często po zastosowaniu wyżej wymienionych sposobów łagodna pokrzywka mija. Ostrzejsze zmiany wymagają konsultacji z lekarzem.